Wie durft

Op zoek naar achtergronden googlede (nieuw Nederlands voor zoeken via Google) ik op de termen Afrika en business. Bijna bovenaan de link “Afrika: Oorlog is business” verwijzend naar aan AVRO-serie met die titel. De overige vooroordelen over het continent volgen. Oorlog, honger, onderdrukking, verkrachting. Een somber makend beeld dat evenzeer strookt met de realiteit als dat het daarmee niet overeenkomt.

Hoewel in deze editie van Ondernemen.in Magazine Zuid Afrika centraal staat neem ik de vrijheid het continent breder te beschouwen. Ambivalentie schud het brein tot wanhoop.

Een immens groot continent. Drie keer de oppervlakte van Europa. Een centraal deel dat armer dan arm is. In de top 20 van landen met het laagste bruto nationaal product per hoofd van de bevolking liggen er 17 in Afrika. Daarentegen zijn de randen van het continent relatief  ontwikkeld. Het woord ‘relatief’ staat er niet voor niets. Het is vaak hoe je het bekijkt. In de top 50 van BNP per capita komt geen enkel Afrikaans land voor, maar kijk je naar de grootste economieën naar totale koopkracht dan vinden we Zuid Afrika op een 20e plaats, direct na Nederland en voor landen als Polen en Argentinië. De effectenbeurs van Zuid-Afrika hoort tot de 10 grootste ter wereld maar daarentegen liggen de 18 laagst genoteerde landen in de Quality of Life index van The Economist allemaal in Afrika.

Heeft u net een mooi bedrijf opgezet in Kenia, de laatste jaren één van de stabieler en toegankelijk landen, vliegt de boel daar letterlijk in brand. Het afgelasten van de Dakar rally geeft de burger ook niet al te veel moed en vraagt eens aan Shell medewerkers hoe het werken in Nigeria is. Het is dus zeer goed voorstelbaar dat u als ondernemer uw prioriteiten even elders legt.

Waarom pakt de Nederlandse (of EU) overheid ons niet bij de hand en stimuleert het ondernemen in Afrika? Het mes zal aan twee kanten snijden. Afrika negeren vanuit de Westerse wereld betekent een verder humanitaire ramp die ons economisch zal treffen. Uit pure wanhoop zullen nog meer Afrikanen met zeer veel gevaar voor eigen leven vluchten naar Europa. Uit pure wanhoop zal het land crimineler worden. Zei Bisschop Muskens niet dat hij het zich kon voorstellen dat je in armoede brood steelt. Uit gebrek aan alles zullen ziekten oncontroleerbaar worden en al dan niet letterlijk (vogelpest) naar ons overwaaien. U als individuele ondernemer bent geëxcuseerd als u het niet aandurft. De Westerse overheden, dat zijn wij zelf zoals u weet, moeten hun verantwoordelijkheid nemen. Geen geitenwollen sokken hulp maar steun aan en verzekering van investeringen in Afrika. Geef ze de kans zich te ontwikkelen en zelf hun brood te verdienen. 

Gek genoeg durven de Chinezen wel. Lange termijn denkers als het zijn investeren zij nu al op redelijk grote schaal in Afrika, momenteel met zelfs een eerste plek als handelspartner van het Afrikaanse continent. Waar wij ben hen outsourcen treffen zij voorbereidingen hetzelfde te doen in Afrika. Niet verbaasd zijn dus als uw Made in China feitelijk Made in Africa zal zijn. Als je een beetje ruim denkt onze eigen achtertuin. Laten we het beeld vooral niet te somber maken. Er is volop ondernemerschap, 60% van de Afrikanen heeft een mobiele telefoon, er is ten zuiden van de Sahara een gemiddelde economische groei van meer dan 5% en veel Afrikaanse landen hebben maatregelen genomen om het ondernemersklimaat te verbeteren en investeerders te beschermen. Verder is er weinig tijdverschil, zijn productiekosten vaak nog lager dan in Azië en kunt u in grote delen van Afrika uitstekend met Engels terecht. Waar wachten we eigenlijk nog op?

Deze tekst is in april 2008 als column gepubliceerd in Ondernemen.in Magazine