Electrostalj

‘Buurman’, ‘ja buurman’, ‘ik hoorde dat jij volgende week naar Moskou gaat, wil jij een pakje voor een goede vriend van mij meenemen?

‘Natuurlijk buurman, ik neem aan dat er geen wapens, heroïne of andere ellende in zit!’.

Er zit een vrije zondag in het programma, uitstekend geschikt voor deze missie. Collega Fred en ik trekken ten strijde. Het adres was in duidelijk Sanskriet op een briefje geschreven. De hotelreceptie kon ons niet echt helpen. Een taxi was in ieder geval geen optie, we kregen de route per metro naar het juiste treinstation. Het had ons aan het denken moeten zetten.

Die metro is overigens een feest op zich. De frequentie van rijden is enorm en vele stations lijken wel en museum. Geen propje of peuk op de grond. Het repressieve systeem heeft ook voordelen.

Met het adresbriefje in de hand was een reisbiljet verkrijgen geen enkel probleem. Het tarief verraadde ook niets over de af te leggen afstand.

De juiste trein vinden gaat ook nog wel. Treinkaartje tonen aan een geüniformeerd iemand, dat was in de tijd dat dit verhaal speelde (1998) de meerderheid, vragend kijken, en er priemt een vinger in de richting van iets wat met wat fantasie en historisch besef als trein te herkennen is. Drie verschillende mensen dezelfde vraag voorleggen en bij drie keer hetzelfde antwoord ben je overtuigd. Dat is hem, instappen!

Hoe laat de trein vertrekt, wat de reistijd is, of er  nog moet worden overgestapt en waar we eruit moeten blijft vooralsnog ongewis. In deze trein naar niemandsland wanen we ons in Babel.

Kort en goed, de trein vertrekt en langzaam hobbelen we de bewoonde wereld van Moskou uit. Een prachtig circus begint zich te voltrekken. Om en om verschijnen er kooplieden in de wagon die iets omhoog houden en hun waar beginnen aan te prijzen, althans dat is mijn sterke vermoeden. Scheermesjes, 78-toeren platen, zeepjes, van alles passeert de revue. Niemand die iets koopt en zodra een verkoper is doorgeschoven naar de volgende wagon verschijnt er een nieuwe. Als het niet een verkoper is, dan is er wel een artiest die even op zijn handen gaat staan of iemand die wat zingt. Saai is de reis allerminst.

Ondertussen hadden wij nog geen idee wanneer de trein te moeten verlaten. Het idee dat wij zelf in staat zouden zijn om een match te kunnen maken tussen de naam op ons briefje en die op de plaatsnaamborden van de stations hebben we al snel laten varen. Maar daar vonden we het volgende op. Het adres tonen aan een medereiziger en bij ieder station heel vragend kijken. Als na enige tijd de persoon in kwestie uitstapt wordt de procedure herhaald, en voor de zekerheid ook maar een paar anderen ingeschakeld. Op een gegeven moment weet de hele trein waar wij moeten zijn, behalve wij zelf dan. Bij stop 22, voor het gevoel halverwege Novosibirsk, wordt het onrustig in het rijtuig. Vele vingers beginnen te wijzen en het rumoer neemt toe. Die rare westerlingen moeten eruit.

Daar staan je dan. We moeten een spoorlijn oversteken om bij de uitgang van het station te komen. Opvallend genoeg neemt niemand de daarvoor geconstrueerde brug. Nadere inspectie van dat ijzeren gevaarte maakt duidelijk waarom.

Maar, belangrijker, we zijn in Electrostalj, het reisdoel. Althans, dat dachten wij. Voorbijgangers wezen, na ons briefje bestudeerd te hebben, op een bus uit de tijd van de dat de Tsaren nog niet waren uitgevonden. Hoe lang zou dit weer gaan duren? We moesten ook nog terug. De onzekerheid sloeg toe. In een laatste poging alvorens onze missie als mislukt te bestempelen, een ongewisse busreis en het risico in deze contreien te moeten overnachten durfden we niet aan, spraken we een jonge vrouw aan. ‘Do you speak English?’. In een onvervalst Cockney en met een meewarige blik zoals alleen Engelsen dat kunnen kwam er een lang en duidelijk uitgesproken ‘Of course…’. We waren gered. Situatie uitgelegd en gelet op de verdere reistijd naar de eindbestemming van het pakje beloofde de dame plechtig dit bij gelegenheid te zullen afgegeven op het bestemde adres. Wij konden onze terugreis aanvaarden.

Een half jaar later ontving de buurman een brief van zijn vriend met de hartelijke dank voor prachtige geschenken voor zijn kinderen. Mission completed!